SỐ LƯỢNG CHIM YẾN VÀ TỔ YẾN Ở VIỆT NAM
1.
XÁC ĐỊNH SỐ
LƯỢNG CHIM YẾN VÀ TỔ TẠI VIỆT NAM
 |
| Sản lượng yến tăng ở Việt Nam |
Các nhà Điểu học Việt nam và trên thế giới đã
thống kê là ở Việt Nam vào năm 1996 có khoảng 186 con chim yến tổ đen và
750.000 con chim yến tổ trắng trong tổ số các loài chim yến cho tổ ăn được là
22.000.000 con gồm 8.000.000 cn chim yến tổ trắng và 14.000.000 con chim tổ đen
sống ở vùng Đông Nam Á.
Sản lượng tổ yến khai thác thiên nhiên của Việt Nam vào năm 1996 là
3.658 kg, trong đó Khánh Hòa khoảng hơn 2 tấn còn lại là của Bình Định, Phú
Yên, Đà Nẵng, Quảng Nam và các tỉnh khác.
2. SỐ LƯỢNG CHIM YẾN CHẾT MỖI NĂM
Tuổi thọ của chim yến có thể
là 10 năm nhưng tuổi thọ trung bình chỉ khoảng 3,3 năm.
Các
nhà Điểu học đã nghiên cứu xác định tỷ lệ tử vong của lứa chim non mới ra đời
trong năm đầu là 50%.
Các
nhà Điểu học đã nghiên cứu trong 10 năm 1982-1992 tại Khánh Hòa và kết luận là
tỷ lệ tử vong hàng năm của chim yến ở Việt Nam là 18-22%.
3.TỶ LỆ TĂNG ĐÀN CỦA CHIM YẾN
Căn cứ vào các số liệu thu thập
được trong nhiều năm của chim yến ở Việt Nam, các nhà khoa học dã xác định được
các tỷ lệ: tỷ lệ tử vong là 20%/năm, tỷ lệ sinh sản thành công của lứa sau là
60%, mỗi đôi yến cho ra 1,2 con/năm, tỷ lệ tăng số tổ năm sau là 6-8%, tỷ lệ
chim yến non trẻ bị chết trong năm đầu là 50%, tỷ lệ tăng đànlà 10,3-13,2% mỗi
năm.
Khi nghiên
cứu tỷ lệ chim non chết ở năm đầu tiên, các nhà khoa học đã phát hiện là hầu
hết chim non trẻ sau khi rời tổ rất ít và không quay lại nơi chúng sinh ra mà
tìm đến nơi ở mới. Nơi ở mới của số chim tăng đàn này có thể là các nhà yến cũ
và nhà yến mới xây.
 |
| Chim yến |
 |
| Khu vực phù hợp nuôi yến |
4. SỐ LƯỢNG CHIM YẾN
CÓ THỂ VÀO Ở TRONG CÁC NHÀ YẾN
Vào năm 1996, các nhà khoa học đã
kết luận tỷ lệ tăng đàn của chim yến Việt Nam là 10,3%-13,2%/ năm, tỷ lệ này
thay đổi tùy từng vùng và quản lý bảo dưỡng trứng và chim non.
Việc quản
lý khai thác tổ yến thiên nhiên của các công ty ở Đà Nẵng, Bình Đinh và Khánh
Hòa hiện nay tốt và hoàn thiện hơn. Chim yến nuôi trong nhà thì được sự chăm
sóc và bảo vệ nên tốc độ tăng đàn có chiều hướng tốt nên cao hơn 10,3%, và vì
còn tùy thuộc cân bằng sinh thái-môi trường và các yếu tố khác nên không thể
cao hơn 13,2%/ năm.
Chọn mức
tăng đàn là 11,75% và tỷ lệ này không tăng giảm trong suốt thời gian từ năm
1997-2010, số lượng chim yến có thể có ở Việt Nam vào năm cuối năm 2010 là
3.349.411 con.
Căn cứ sản
lượng tổ yến khai thác thiên nhiên năm 2010, Khánh Hòa thu 3.120 kg tổ yến và
các tỉnh khác khoảng 2.500 kg tăng gần gấp đôi so với năm 1996 nên có thể ước
phỏng là có khoảng 1.250.000-1.450.000 con chim yến sống hoang dã trong các
hang động, khoảng 1.800.000-2.000.000 con trú ở các nhà yến trong đất liền. Lý
do, vào năm 1996 khi các nhà Điểu học xác định số chim yến sống ở Việt Nam là
750.000 con, thời điểm này chim sống trong các nhà bỏ hoang trong đất liền còn
rất ít.
Số chim yến
sống ở các nhà yến trong 14 năm (1997-2010) sinh sản và phát triển thành đàn,
để đạt được số tối đa là 2.000.000 con phải do nhiều yếu tố tác động lớn của
bão lụt, gió lớn, sóng thần, động đất, hạn hán… làm môi trường thiên nhiên bị
biến đổi, chim phải rời bỏ các hang động vào đất liền. Các trận cháy rừng lớn ở
Indonesia, Malaysia gây khói bụi ô nhiễm nhiều vùng rộng lớn làm chim yến hoang
dã ở 2 nước này bay dạt về trú ở Phetchaburi, Chonburi, Hua Hin, Prachuap Khiri
Khan, Chumpom, Chanthaburi, Rayong của Thái Lan, vùng cảng Shihanoukville, Koh
Kong của Campuchia và các tỉnh phía Nam của Việt Nam.
Giả định vào cuối năm 2010 số chim yến là
2.000.000 con trú ở 2.000 nhà yến, chia đều bình quân là 1.000 chim yến trú
trong một nhà, có thể cho 755 tổ yến/năm gần 6,5 kg/năm.
Các nhà
chuyên môn đã ước định chỉ có 40-45% số nhà yến thành công, khoảng 20-25% nhà
yến có thu nhưng ít và có khoảng 30-35% không hiệu quả cả năm chỉ cho vài kg tổ
hay chim không về hoặc về nhưng không làm tổ bỏ đi là đúng. Số liệu này tương
đối chính xác có thể chấp nhận được.
 |
| Sản lượng yến sào ở Malaysia |
5.TẠI SAO CÓ CÁC NHÀ
YẾN KHAI THÁC KÉM HIỆU QUẢ
Số phận của
khoảng 30% gần 600 nhà yến khai thác không hiệu quả qui lỗi do tốc độ tăng đàn
của chim chỉ ó 10,3-13,2%/ năm lên lượng cung chim yến non trẻ không đủ vào các
nhà yến bùng phát trong 2 năm 2009 và 2010 là không thỏa đáng vì thực tế là có
hơn 96% số nhà này đều có chim về, về ít hay nhiều, về có ở lại hay không và ở
lại có làm tổ không.
Đây là
nguyên nhân mang tính kỹ thuật. Chủ đầu tư và các cơ sở dịc vụ kỹ thuật nhà yến
biết rõ điều này nên đã trong các hợp đồng được ký kết không thấy ràng buộc số
lượng chim yến về ở. Chủ đầu tư và cơ sở kỹ thuật chỉ có thể chắc chắn là chim
sẽ về ở nhưng số lượng bao nhiêu và đến khi nào có chim về, vài chục hay vài
trăm con thì không ai khẳng định.
Và trong
thời gian đợi chờ, những sai sót được phát hiện, vật tư thiết bị kém chất
lượng, ván gỗ bị mối mọt nấm mốc và loa treble bị đứt, vận hành sai, không khí
bị ẩm ướt không còn trong lành, chim yến bỏ đi…nhiều chủ các nhà yến này đã lên
tiếng “Lộc trời dễ cho mà khó lấy ’’, có người chấp nhận bỏ cuộc chơi cho tháo
dỡ cải sữa lại thành nhà ở, nhà kho, một số cho sữa chữa để duy trì.
Một số
nguyên nhân có tính kỹ thuật có thể xảy ra là:
(1 ) Không điều tra kỹ nên nhà yến xây trong vùng
không có hoặc có ít chim sinh sống.
(2 ) Chim về nhưng
môi trường bị biến động liên tục không phù hợp chim bỏ đi.
(3) Chất lượng vật
tư dụng cụ hỗ trợ kỹ thuật không đạt chuẩn hoặc lắp đặt sai, vận hành sau một
thời gian bị hỏng hóc phải sữa chữa, bị mạt gỗ chim bỏ đi.
(4) Vận hành sai
gây ra nấm mốc, không khí trong nhà yến bị ô nhiễm chim bỏ đi.
=:=>> KỸ THUẬT NUÔI CHIM YẾN THÀNH CÔNG-PHẦN 1
=:=>> KỸ THUẬT NUÔI CHIM YẾN THÀNH CÔNG-PHẦN 1